Την προηγούμενη φορά που κάποιοι επιστήμονες μιλούσαν για την απειλή πανδημίας με αφορμή τον ιό Η5Νι της γρίππης των πτηνών, ο Φλαό ανήκε σε εκείνους που δυσπιστούσαν. Τώρα, τα πράγματα είναι διαφορετικά. «Οι μόνες πανδημίες γρίππης που η ανθρωπότητα έχει γνωρίσει οφείλονταν στους ιούς Η1, Η2 ή Η3, που έχουν ήδη προσαρμοστεί στον άνθρωπο. Επιστημονικές έρευνες έχουν επιτρέψει τον προσδιορισμό των μεταλλάξεων που θα ήταν αναγκαίες ώστε να προσαρμοστεί με τη σειρά του στον άνθρωπο και ο ιός Η5. Αυτές οι μεταλλάξεις μέχρι στιγμής δεν έχουν σημειωθεί. Επιπλέον, ο ιός Η5Ν1 δεν οδηγούσε σε κάποιο σύνδρομο γρίππης, αλλά περισσότερο σε εγκεφαλίτιδα. Για όλους αυτούς τους λόγους, οι ιοί Η1, Η2 και Η3 εξακολουθούν να είναι οι καλύτεροι υποψήφιοι για να προκαλέσουν μια πανδημία».
Ποια είναι λοιπόν σήμερα τα πιθανά σενάρια; «Το πρώτο σενάριο θα μπορούσε να μοιάζει μ'εκείνο του SARS: Μια επιδημία που εξαφανίζεται χωρίς να επιστρέψει. Κάτι τέτοιο δεν αποκλείεται. Ο ιός Η1Ν1 θα μπορούσε να κάνει μια σύντομη εμφάνιση. Αλλά δεν το πιστεύω. Ο SARS, όπως και οι επιδημίες που οφείλονταν στους ιούς Ebola ή Marburg, ήταν πολύ 'θορυβώδεις' σε κλινικό επίπεδο. Ο SARS, για παράδειγμα, προκαλούσε οξεία πνευμονία, που για την αντιμετώπισή της χρειαζόταν θεραπεία στην εντατική. Δεν υπήρχαν ασυμπτωματικές μορφές. Ο ιός Η1Ν1, αντίθετα, εμφανίζεται και σε τέτοιες μορφές, κάτι που καθιστά πολύ δύσκολο τον έλεγχό του στα σύνορα».
Εξίσου απίθανο θεωρεί ο γάλλος καθηγητής και το δεύτερο σενάριο, σύμφωνα με το οποίο οι μεταλλάξεις του ιού θα έχουν καταστροφικές επιπτώσεις. «Θέλουν να μας κάνουν να πιστέψουμε ότι μπορεί να επαναληφθεί η γρίππη του 1918-20.Η πανδημία εκείνη, όμως, είχε σημειωθεί σε μια εποχή 'προμοντέρνα' από ιατρική άποψη. Δεν υπήρχαν αντιβιοτικά, δεν υπήρχαν φάρμακα κατά του ιού και οι ιατρικές υποδομές δεν είχαν καμιά σχέση με τις σημερινές».
Συγγραφέας, μαζί με τον Πατρίκ Ζιλμπερμάν, του βιβλίου «Περί επιδημιών και ανθρώπων» (εκδ. de la Martiniere, 2008), ο Αντουάν Φλαό θεωρεί πιο πιθανό ένα τρίτο σενάριο, που θα μπορούσε να χαρακτηριστεί soft, και μοιάζει με την πανδημία του 1968. Μια σοβαρή εποχική γρίππη, με άλλα λόγια, που θα πλήξει το 35% και όχι το 10% του πληθυσμού. Ένα τέτοιο ενδεχόμενο θα προκαλούσε μια αποδιοργάνωση της κοινωνίας ανάλογη μ'εκείνη που θα ήταν αποτέλεσμα ενός ισχυρού τυφώνα. Μια τέτοια κατάσταση στις ανεπτυγμένες χώρες θα μπορούσε να συνυπάρξει με ένα σενάριο στις αναπτυσσόμενες χώρες που θα μοιάζει με την πανδημία του 1918. Μένει να απαντηθεί αν θα αντιμετωπιστεί διαφορετικά από τον τρόπο με τον οποίο αντιμετωπίζονται οι 'αόρατες' επιδημίες, όπως η σημερινή επιδημία μηνιγγίτιδας στη Νιγηρία».
Πόσο πιθανό είναι το σενάριο ενός «δεύτερου κύματος» στο οποίο αναφέρθηκε η γενική διευθύντρια του ΠΟΥ, Μάργκαρετ Τσαν; «Οι ιοί της γρίππης μπορεί να κάνουν μια σύντομη εμφάνιση το καλοκαίρι στο Βόρειο ημισφαίριο, να αναπτύσσονται στις τροπικές ζώνες και να επιστρέφουν στα μέρη μας τον Νοέμβριο ή τον Δεκέμβριο». Οσο για φάρμακα όπως το Tamiflu, ο γάλλος καθηγητής διευκρινίζει ότι η αποτελεσματικότητά τους είναι μέτρια και η χρήση τους σε μεγάλη κλίμακα δεν αποσκοπεί στη μείωση της θνησιμότητας, αλλά στο μετριασμό της πίεσης που ασκεί η επιδημία στην οργάνωση της κοινωνίας. Ένα σημαντικό θέμα είναι η πιθανή εμφάνιση αντιστάσεων στο Tamiflu. Το λογικό, όπως συμβαίνει συχνά με τους ιούς, είναι να χρησιμοποιείται μια διπλή θεραπεία. Με τη συνεργάτιδά μου Κατρίν Λεπόρ, έχουμε ξεκινήσει μια έρευνα για να δούμε πόσο αποτελεσματικός είναι ο συνδυασμός Tamiflu-Relenza. Θα έχουμε τα αποτελέσματα σε τρεις μήνες».
(Πηγή: Le Monde)
Πηγή: ΑΠΕ
