Μοναδικά γνωστά διασωθέντα έργα του αγιογράφου Μελετίου Κρητός χαρακτηρίζει το Μουσείο της Ιεράς Μονής Κύκκου τις δύο μεταβυζαντινές εικόνες του 17ου αιώνα από το παρεκκλήσιο του Αγίου Ιακώβου στο κατεχόμενο χωριό Τρίκωμο, που κατασχέθηκαν στη Ζυρίχη από τις διωκτικές αρχές της Ελβετίας. Οι δύο εικόνες βρίσκονταν στην κατοχή του Ρωσοεβραίου συλλέκτη Alexander Khochinsky.
Στη μία εικόνα απεικονίζεται ο ένθρονος Χριστός Παντοκράτωρ στον εικονογραφικό τύπο του Μεγάλου Αρχιερέως μαζί με τον Ιωάννη Πρόδρομο, υποκάτω του οποίου αναγράφεται «ΧΕΙΡ ΜΕΛΕΤΙΟΥ ΤΟΥ ΚΡΗΤΟΣ». Στην άλλη παρουσιάζεται η ένθρονη, εστεμμένη βρεφοκρατούσα με τον Ιωάννη Θεολόγο. Εκατέρωθέν της απεικονίζονται οι αρχάγγελοι Μιχαήλ και Γαβριήλ.
Οι εικόνες αυτές είχαν φωτογραφηθεί από το Τμήμα Αρχαιοτήτων πριν την Τουρκική εισβολή και είχαν δημοσιευθεί από τον Αθ. Παπαγεωργίου στα Πρακτικά του Δ΄ Διεθνούς Κρητολογικού Συνεδρίου. Οι εικόνες αυτές εντοπίσθηκαν το 2007 από βυζαντινολόγους στο Λονδίνο, οι οποίοι ενημέρωσαν το διευθυντή του Μουσείου της Ιεράς Μονής Κύκκου, Στέλιο Περδίκη, ότι επρόκειτο να πωληθούν σε βρετανικό Οίκο Δημοπρασιών. Μετά από παρασκηνιακές ενέργειες του Μουσείου της Ι. Μ. Κύκκου οι εικόνες αποσύρθηκαν από τη δημοπρασία και έφινε γνωστός ο κάτοχος τους, ο οποίος αποδέχθηκε συνάντηση με με εκπροσώπους του Μουσείου της Ιεράς Μονής Κύκκου.
Αφού ενημερώθηκαν ο Αρχιεπίσκοπος Κύπρου Χρυσόστομος και ο διευθυντής του Τμήματος Αρχαιοτήτων Κύπρου δρ. Παύλος Φλουρέντζος, μετέβησαν στη Ζυρίχη το Φεβρουάριο του 2008 ο διευθυντής του Μουσείου της Ι. Μ. Κύκκου Στέλιος Περδίκης και ο βυζαντινολόγος δρ. Χαράλαμπος Γ. Χοτζάκογλου, με σκοπό να συναντήσουν τον κάτοχο των εικόνων, να εξετάσουν τη γνησιότητά τους και να του παραθέσουν τα στοιχεία που αποδείκνυαν την κυπριακή προέλευση των εικόνων.
Σύμφωνα με την ανακοίνωση του μουσείου της Ιεράς Μονής Κύκκου Μητροπολίτης Κύκκου και Τηλλυρίας Νικηφόρος, όχι μόνο ενεθάρρυνε την όλη προσπάθεια εντοπισμού και επαναπατρισμού των εικόνων, αλλά εν όψει της άρνησης κάθε άλλου φορέα να στηρίξει το όλο εγχείρημα, υπήρξε και ο μοναδικός, ο οποίος ανέλαβε όλα τα απαιτούμενα έξοδα. Οι εικόνες φυλάσσονταν σε δωμάτιο ασφαλείας στην «ελεύθερη ζώνη» της Ζυρίχης, όπου και έλαβε χώρα η συνάντηση και αυτοψία. Μετά την επιστροφή στη Λευκωσία των δύο εμπειρογνωμόνων, ενημερώθηκαν εγγράφως για τις απαιτήσεις του Ρωσο-εβραίου κατόχου των εικόνων, Alexander Khochinsky, ο Αρχιεπίσκοπος Χρυσόστομος , το Κοινοτικό Συμβούλιο Τρικώμου και το Τμήμα Αρχαιοτήτων και ζητήθηκε η άμεση λήψη ενεργειών.
Στη συνέχεια ο δρ. Χαράλαμπος Γ. Χοτζάκογλου προχώρησε σε καταγγελία στην Ιντερπόλ Κύπρου παρέχοντας κάθε στοιχείο στις διωκτικές αρχές. Το Μουσείο της Ιεράς Μονής Κύκκου εξ’ αφορμής της υπόθεσης αυτής επαναφέρει παλαιότερο αίτημα για την ανάγκη σύστασης Παρατηρητηρίου, με σκοπό τον εντοπισμό κλεμμένων κυπριακών αρχαιοτήτων ανά τον κόσμο, τη διεκδίκησης και τον επαναπατρισμό τους.
Α. Βικέτου
Πηγή: ΑΠΕ
