Η νίκη του κ. Ντερβίς Ερογλου στις εκλογές της περασμένης Κυριακής, στο κατεχόμενο τμήμα της Κύπρου, συνιστά από μία άποψη την πρώτη σημαντική επιτυχία του παραδοσιακού κατεστημένου στην αντιπαράθεσή του με τον πρωθυπουργό της Τουρκίας κ. Ρετσέπ Ταγίπ Ερντογάν και της κυβερνήσεώς του.
Εντυπωσίασε ο κ. Ερντογάν, όταν το 2004 εξανάγκασε –επί της ουσίας– τον τότε ηγέτη των Τουρκοκυπρίων κ. Ραούφ Ντενκτάς να ανακοινώσει ότι δεν επρόκειτο να διεκδικήσει εκ νέου την προεδρία του κατοχικού καθεστώτος στην Κύπρο. Αλλά η προοπτική της Ευρωπαϊκής Ενώσεως ήταν ακόμη ισχυρή και η ρήξη της ισλαμικής κυβερνήσεως με το παραδοσιακό κατεστημένο δεν είχε πάρει τις σημερινές της διαστάσεις.
Στο κλίμα μιας πλασματικής αισιοδοξίας που κυριαρχούσε τότε, ανεδείχθη το 2005 στην ηγεσία των κατεχομένων ο κ. Μεχμέτ Αλί Ταλάτ, ο οποίος ηττήθη την περασμένη Κυριακή. Με την νίκη του κ. Ερογλου επανέρχεται στο προσκήνιο ως μέλος της τουρκοκυπριακής διαπραγματευτικής ομάδος ο κ. Σεντάρ Ντενκτάς, ενώ κάποιοι επιφυλάσσουν ρόλο σημαντικό και παρασκηνιακό στον κ. Ραούφ Ντενκτάς. Μία νέα κατάσταση τείνει να δημιουργηθεί στα κατεχόμενα, η σημασία της οποίας είναι μέχρι στιγμής συμβολική, διότι ούτε ο κ. Ερογλου ούτε ο πατήρ και υιός Ντενκτάς μπορούν να αντισταθούν στην πίεση στου «εθνικού κέντρου», με άλλα λόγια του κ. Ερντογάν.
Εντυπωσίασε ο κ. Ερντογάν, όταν το 2004 εξανάγκασε –επί της ουσίας– τον τότε ηγέτη των Τουρκοκυπρίων κ. Ραούφ Ντενκτάς να ανακοινώσει ότι δεν επρόκειτο να διεκδικήσει εκ νέου την προεδρία του κατοχικού καθεστώτος στην Κύπρο. Αλλά η προοπτική της Ευρωπαϊκής Ενώσεως ήταν ακόμη ισχυρή και η ρήξη της ισλαμικής κυβερνήσεως με το παραδοσιακό κατεστημένο δεν είχε πάρει τις σημερινές της διαστάσεις.
Στο κλίμα μιας πλασματικής αισιοδοξίας που κυριαρχούσε τότε, ανεδείχθη το 2005 στην ηγεσία των κατεχομένων ο κ. Μεχμέτ Αλί Ταλάτ, ο οποίος ηττήθη την περασμένη Κυριακή. Με την νίκη του κ. Ερογλου επανέρχεται στο προσκήνιο ως μέλος της τουρκοκυπριακής διαπραγματευτικής ομάδος ο κ. Σεντάρ Ντενκτάς, ενώ κάποιοι επιφυλάσσουν ρόλο σημαντικό και παρασκηνιακό στον κ. Ραούφ Ντενκτάς. Μία νέα κατάσταση τείνει να δημιουργηθεί στα κατεχόμενα, η σημασία της οποίας είναι μέχρι στιγμής συμβολική, διότι ούτε ο κ. Ερογλου ούτε ο πατήρ και υιός Ντενκτάς μπορούν να αντισταθούν στην πίεση στου «εθνικού κέντρου», με άλλα λόγια του κ. Ερντογάν.
Στην καλύτερη περίπτωση μπορεί να χρησιμοποιηθούν ως όχημα ή πρόσχημα, μετωπικής και ως εκ τούτου κρισίμου αντιπαραθέσεως του παραδοσιακού κατεστημένου με την ισλαμική κυβέρνηση. Μία τέτοια προοπτική –εάν τελικώς υφίσταται– δεν είναι ασφαλώς του παρόντος. Στη φάση αυτή τα δεδομένα είναι ότι ο λαός απεφάνθη, ο κ. Ερογλου εξελέγη, ο Τούρκος πρωθυπουργός προειδοποίησε ότι οι διακοινοτικές συνομιλίες θα συνεχισθούν από όπου διακόπησαν, ο νέος ισχυρός άνδρας ων κατεχομένων εν μέρει συνετάγη, και οι πάντες πλέον τελούν εν αναμονή.
Η νέα πραγματικότητα στο κατεχόμενο τμήμα της Κύπρου δεν θα είναι ασφαλώς δίχως συνέπειες για την ελληνοκυπριακή πλευρά. Θα υπάρξουν συστάσεις ασφαλώς προς τον κ. Ερογλου –από την Αγκυρα και τους ξένους εμπλεκομένους στη λύση του Κυπριακού– να μετριάσει τις ακραίες θέσεις του. Ταυτοχρόνως θα υπάρξουν παραινέσεις προς τον πρόεδρο της Κυπριακής Δημοκρατίας κ. Δημήτρη Χριστόφια να επιδείξει μεγαλύτερη «ευελιξία», ώστε να ξεπερασθεί το αδιέξοδο και να επιτευχθεί η επανένωση της νήσου.
Χρονοδιαγράμματα δεν έχουν τεθεί, αλλά ο Τούρκος πρωθυπουργός διακινδύνευσε πρόβλεψη λύσεως του Κυπριακού έως το τέλος του τρέχοντος έτους. Τίποτε, ωστόσο, δεν συνηγορεί ότι μπορεί κανείς να ευελπιστεί σε ρύθμιση του συγκεκριμένου προβλήματος στη διάρκεια του προσεχούς οκταμήνου, μετά την ανάδειξη του νέου ηγέτη των κατεχομένων. Ο αιφνιδιασμός μπορεί να προέλθει, εάν ο κ. Ερογλου αναθεωρήσει τις ανελαστικές του θέσεις. Αλλά οι πιθανότητες μιας τέτοιας εξελίξεως είναι σχεδόν ανύπαρκτες.
Χρονοδιαγράμματα δεν έχουν τεθεί, αλλά ο Τούρκος πρωθυπουργός διακινδύνευσε πρόβλεψη λύσεως του Κυπριακού έως το τέλος του τρέχοντος έτους. Τίποτε, ωστόσο, δεν συνηγορεί ότι μπορεί κανείς να ευελπιστεί σε ρύθμιση του συγκεκριμένου προβλήματος στη διάρκεια του προσεχούς οκταμήνου, μετά την ανάδειξη του νέου ηγέτη των κατεχομένων. Ο αιφνιδιασμός μπορεί να προέλθει, εάν ο κ. Ερογλου αναθεωρήσει τις ανελαστικές του θέσεις. Αλλά οι πιθανότητες μιας τέτοιας εξελίξεως είναι σχεδόν ανύπαρκτες.
Κωστας Ιορδανιδης
