Παρασκευή 25 Σεπτεμβρίου 2009

Οι Αβορίγινες εμπνέουν τους ομογενείς λογοτέχνες και καλλιτέχνες της Αυστραλίας.


Αυτό, τουλάχιστον, υποστήριξε ο πανεπιστημιακός καθηγητής, Γιώργος Καναράκης, σε έρευνά του, τα πορίσματα της οποίας παρουσίασε στο πρόσφατο συνέδριο ελληνικών μελετών του Πανεπιστημίου Φλίντερς Αδελαΐδας.

Ο ομογενής ακαδημαϊκός υποστήριξε χαρακτηριστικά:

"Ο πολιτισμός, η τέχνη και η ιστορία των Ιθαγενών, που είναι ευρέως αποδεκτά ως αναπόσπαστο κομμάτι της ευρύτερης πολιτισμικής Αυστραλίας, φαίνεται ότι "άγγιξαν" την πρώτη γενιά των Ελλήνων μεταναστών, ιδιαίτερα αυτών στον χώρο των τεχνών. Ωστόσο, ανεξάρτητα από την επίδραση του τρόπου ζωής και της κουλτούρας των ιθαγενών στους Ελληνοαυστραλούς, είμαστε εντυπωσιασμένοι από το ευρύ φάσμα έμπνευσης των καλλιτεχνών μας στον πεζό λόγο, την ποίηση, το θέατρο, τη μουσική, τη ζωγραφική και τη γλυπτική".

Ο Δρ. Καναράκης αναφέρει και πολλά χαρακτηριστικά παραδείγματα όπως:

Στον πεζό λόγο, με τους Αβορίγινες καταπιάνεται ο Αλέκος Δούκας που μετανάστευσε στην Αυστραλία το 1927. Στο πρώτο του βιβλίο "Κάτω από ξένους ουρανούς" που έγραψε μεταξύ 1953-1958 και εκδόθηκε το 1963, γράφει ότι οι ιθαγενείς εκδιώχθηκαν από τις Αρχές της Βρετανικής αποικιοκρατίας, εκτοπίστηκαν από την ιερή γη τους… ξεκληρίζοντάς τους ακόμα.

Ο Δούκας χαρακτηρίζει τους Ιθαγενείς απλοϊκούς ανθρώπους της φύσης, με λίγες ικανότητες και προσόντα, όπως την πρόβλεψη περιοδικών ανομβριών, και, ενδεχομένως, πιο ηθικούς και ντόμπρους από τους Λευκούς και με αρχέγονες συνήθειες. Τους αναγνωρίζει, επίσης, ως ένα ζωτικό κομμάτι της Αυστραλιανής κοινωνίας.





Στο χώρο της ποίησης, ο δρ Καναράκης αναφέρεται στη Βάσω Καλαμάρα. "Η ποιήτρια δεν είναι απλά θεατής στο δράμα των ιθαγενών. Μια προσεκτική ματιά στη ποίηση και πρόζα, δείχνει ότι δημιουργεί αρκετά ενδιαφέροντα και με πολύ ευαισθησία κομμάτια, από άλλους, ενδεχομένως που είχαν μια πιο εμπεριστατωμένη εικόνα της ζωής τους".

Για τον ποιητή Ανδριανό Καζά, και τους πεζογράφους Κώστα Ρόρρη, Γιώτα Κριλή, Δημήτρη Τσαλουμά και Νίκο Νινολάκη, σημειώνει: "Επηρεασμένοι από τις συνθήκες ζωής, το περιβάλλον, τις συνήθειες λατρείας και, γενικά, τη κουλτούρα τους, αποτύπωσαν έντεχνα τις εμπειρίες τους στα δημιουργήματά τους".

Στην έρευνα αναφέρεται και ο αείμνηστος Στάθης Ραυτόπουλος, για το ποίημά του προς τον ιθαγενή ζωγράφο Albert Namatjira, που δημοσιεύθηκε για πρώτη φορά το 1963. "Ο ποιητής, εκτός από τη ζωή και το έργο του μεγάλου ζωγράφου, που έργα του κοσμούν περίοπτες συλλογές σε όλη τη χώρα, μιλά για τη φτώχεια που αντιμετώπισε, τη φυλάκιση, αλλά και για την πίστη του στις παραδόσεις της φυλής του", ενώ ποίημα του Νίκου Νομικού για την Kath Walker, αναγνωρίζει τον έξυπνο τρόπο που παρουσιάζει την καθαρότητα των αισθημάτων των Ιθαγενών προς τους υπόλοιπους Αυστραλούς και το πάθος της για ειρήνη και δικαιοσύνη στον κόσμο.



Στο χώρο του θεάτρου, σύμφωνα με τον ερευνητή, η Σοφία Ράλλη-Καθαρίου, μέσα από το έργο της "Crossroads" που παρουσιάστηκε επί σκηνής το 1991, παρουσιάζει δείγματα από την κοινωνική και πολιτιστική ζωή των δυο ομάδων, αναδεικνύει τη θρησκευτικότητα των ανθρώπων που τις αποτελούν και δίνει το μήνυμα ότι οι δυο πολιτισμοί αφού παραμερίσουν τις φυλετικές διαφορές, μπορούν να συνυπάρξουν.

Αν και ο ήχος, η μελωδία και η αρμονία της μουσικής των Ιθαγενών διαφέρουν από τη δική μας, ο αείμνηστος τραγουδοποιός, Κώστας Τσικαδέρης, και το συγκρότημά του, φέρονται μέσα από την έρευνα του Δρ Καναράκη να έχουν την πρωτιά στο "δέσιμο" των μουσικών παραδόσεων.

Μάλιστα, τον Οκτώβρη του 1985 δόθηκε ρεσιτάλ στο Boite Universal Theatre της Μελβούρνης, βασισμένο στο έργο του Νίκου Νινολάκη, "Beyond Mulamein", με καλεσμένο Ιθαγενή να παίζει ντιντζεριντού.




Η έρευνα αποκαλύπτει ότι ο πρώτος επαγγελματίας ζωγράφος της πρώτης γενιάς ήταν ο Καστελορίζιος Βλάσης Ζανάλης. Τα έργα του απεικονίζουν πορτραίτα, προσωπογραφίες, σκηνές από τη θρησκευτική και κοινωνική ζωή και χώρους απασχόλησης της ομογένειας και των ιθαγενών. "Ο Ζανάλης είχε ιδιαίτερο ενδιαφέρον στη φύση και τον τρόπο ζωής και κουλτούρας των ιθαγενών, που άντλησε μέσα από προσωπική μελέτη και επαφή με διάφορες φυλές ιθαγενών.

Μετά δε από πολύμηνη παραμονή σε καταυλισμό στα βόρεια της Δυτικής Αυστραλίας, τον μύησαν στη φυλή τους και τού έδωσαν τα ονόματα Unjulmara και Kalaroogari. Το πρώτο για καθημερινή χρήση και το δεύτερο για επίσημες τελετές. Η συλλογή των 88 πινάκων είναι ένα ενθύμιο στους ιθαγενείς που τους θεωρεί "έναν ωραίο κόσμο μιας περήφανης φυλής", σημειώνει ο Δρ Καναράκης.



Η έρευνα μελετά και το έργο του Νίκου Σουλάκη, ο οποίος μεταφέρει στον καμβά όχι τον ιθαγενή που ζει στο φυσικό του περιβάλλον, αλλά αυτόν που κινείται στα εσωτερικά προάστια της Μελβούρνης. Οι κοινωνικές και οικονομικές συνθήκες που αντιμετώπιζε ο μεγάλος αριθμός ιθαγενών που είχε συγκεντρωθεί στην περιοχή του Fitzroy στα μέσα της δεκαετίας του '60, σε σύγκριση με τις δικές του ως νεομετανάστη, τον ευαισθητοποίησαν και κέρδισαν τη συμπάθεια του ζωγράφου, που τούς έβλεπε ως μετανάστες που στερούνταν τη γη των προγόνων τους. Μάλιστα, σε έκθεση έργων του με τίτλο "Μεταξύ δυο πολιτισμών", ο Σουλάκης μπλέκει σύμβολα και χρώματα των Ελλήνων με αυτά των ιθαγενών, για να τονίσει την ανάγκη της αρμονικής συνύπαρξης μεταξύ των δυο πολιτισμών.

Τέλος, η έρευνα αναφέρεται στο γλύπτη και ζωγράφο Αθανάσιο Καλαμάρα, που ζει και δημιουργεί στην Πέρθη. Γεννημένος στην Ελλάδα και γόνος γνωστής οικογένειας καλλιτεχνών, ακολούθησε τα χνάρια του πατέρα του Λεωνίδα, με έργα μοντέρνα και εμπνευσμένα από τη λαϊκή μας παράδοση.



Το γλυπτό του "Minmarra - Gun Gun" (παράσταση όπου ξεκουράζεται το πνεύμα των γυναικών) και έχει δυο μέτρα ύψος και δεκαέξι περίγυρο, είναι ένα κράμα από δείγματα της κουλτούρας και λατρείας των Αβοριγίνων και τιμής των πρώτων σκαπανέων γυναικών στη Δυτική Αυστραλία. Το μνημείο έγινε με δαπάνες της Επιτροπής Γυναικών για τους εορτασμούς των 150 χρόνων και δεσπόζει στο King's Park Botanical Garden της Πέρθης.

Ως επίλογο της έρευνας, ο δρ Καναράκης επισημαίνει: "Η επίδραση που φαίνεται ιδιαίτερα μετά τον Β' Παγκόσμιο Πόλεμο, δείχνει, πώς δυο αρχαίοι πολιτισμοί συναντήθηκαν στο σταυροδρόμι της τέχνης στην Terra Australis, αναγνωρίζοντας την ιστορική τους κληρονομιά και υπογραμμίζοντας ότι μπόρεσαν και επιβίωσαν και συνεχίζουν να δημιουργούν σε αυτή τη γη. Είναι σημαντικό ότι μέσα από τα έργα των ανωτέρω καλλιτεχνών της πρώτης γενιάς, εμπλουτίσαμε τις γνώσεις και αισθανόμαστε σεβασμό στους Ιθαγενείς και την κουλτούρα τους και σε θέματα που τους απασχολούν".

Σ. Χατζημανώλης

Πηγή: ΑΠΕ

Με θάρρος
Related Posts with Thumbnails