Οι πρώτοι Λήμνιοι έφτασαν στην Αυστραλία στη δεκαετία του 1830, σύμφωνα με το ιστορικό της παρουσίας τους στην πέμπτη ήπειρο που γράφτηκε με την ευκαιρία των εορτασμών της συμπλήρωσης εβδομήντα χρόνων από την ίδρυση της Λημνιακής Κοινότητας Μελβούρνης και Βικτωρίας.
Ο Λ. Καγιαλίκος που επιμελήθηκε την γραφή της ιστορίας την χαρακτηρίζει:
«Φόρο τιμής και μνημόσυνο για τους όλους αυτούς που ίδρυσαν την Λημνιακή Κοινότητά, την υπηρέτησαν και την αγάπησαν αυτά τα χρόνια, παραδίδοντας την στους μετέπειτα μετανάστες που συνέχισαν και έβαλαν τις βάσεις για μια μόνιμη πια παρουσία των Λημνιών στην Αυστραλία».
Σύμφωνα με τον κ. Καγιαλίκο ο Λήμνιος θαλασσοπόρος Κωνσταντίνος Μάκρας, ταξίδεψε πρώτος από τους Λημνιούς καραβοκύρηδες του 19ου αιώνα στην Αυστραλία με το ιστιοφόρο του, «μάλλον» στην δεκαετία του 1830.
Ο Κωνσταντής Κατακουζηνός Μάκρας, όπως ήταν το πλήρες όνομά του, γράφει ο κ. Καγιαλίκος
Ο Λ. Καγιαλίκος που επιμελήθηκε την γραφή της ιστορίας την χαρακτηρίζει:
«Φόρο τιμής και μνημόσυνο για τους όλους αυτούς που ίδρυσαν την Λημνιακή Κοινότητά, την υπηρέτησαν και την αγάπησαν αυτά τα χρόνια, παραδίδοντας την στους μετέπειτα μετανάστες που συνέχισαν και έβαλαν τις βάσεις για μια μόνιμη πια παρουσία των Λημνιών στην Αυστραλία».
Σύμφωνα με τον κ. Καγιαλίκο ο Λήμνιος θαλασσοπόρος Κωνσταντίνος Μάκρας, ταξίδεψε πρώτος από τους Λημνιούς καραβοκύρηδες του 19ου αιώνα στην Αυστραλία με το ιστιοφόρο του, «μάλλον» στην δεκαετία του 1830.
Ο Κωνσταντής Κατακουζηνός Μάκρας, όπως ήταν το πλήρες όνομά του, γράφει ο κ. Καγιαλίκος
"ήταν από τον Κοντιά. Υπήρξε επιφανής καραβοκύρης από το 1800 περίπου και κάποια στιγμή έφτασε να έχει έξι καράβια. Παντρεύτηκε την Λασκαρινούδα Δενερίκου και απέκτησαν το Νικόλαο και την Ελισάβετ. Από το 1821 ως το 1825, σε ηλικία 50-55 ετών, παίρνει μέρος στην αγώνα για την ανεξαρτησία. Προσφέρει ένα πλοίο του για να χρησιμοποιηθεί ως πυρπολικό και με άλλο πλοίο του μεταφέρει στρατεύματα, εφόδια, πρόσφυγες κ.λπ. Λόγω της δράσης του επικηρύσσεται από το Σουλτάνο και δημεύεται η περιουσία του στη Λήμνο, γι’ αυτό αναγκάζεται να εγκατασταθεί στη Σύρο μεταφέροντας εκεί την οικογένειά του. Εκεί ασχολείται με το εμπόριο, αγοράζει νέο πλοίο το 1828, ενώ από το 1833, που έχουν ηρεμήσει τα πράγματα επιστρέφει πίσω στη Λήμνο, όπου διεκδικεί την πουλημένη περιουσία του. Την περίοδο 1830-1850 ασχολείται πάλι με τη ναυτιλία". Τότε λοιπόν είναι πιθανό να έφτασε ως την Αυστραλία. Βέβαια δεν εγκαταστάθηκε εκεί, αλλά αν σκεφτούμε ότι ο Λήμνιος Γεώργιος Τραμουντάνης (George North) - φτάνει στην Αυστραλία την ίδια περίπου εποχή, αντιλαμβανόμαστε ότι δεν είναι απίθανο να ήρθε με το Λημνιό ιστιοφόρο του Κωνσταντή Μάκρα.
Και συνεχίζει ο κ. Καγιαλίκος:
«Εκτός από τον Κωνσταντή Μάκρα, ως το 1885 ταξίδευε στην Αυστραλία και ο γιος του Νικόλας, ο οποίος είχε τρία ιστιοφόρα. Την πληροφορία έχουμε από το Λεωνίδα Γεροντούδη, που ήταν εγγονός του Νικόλα, από την θυγατέρα του τη Χρυσάνθη. Αναφέρει επί λέξη: «όπου κι αυτός [δηλ. ο Νικόλας] στ’ Αυστράλια ταξίδευε ώσπου βρήκε γαμπρό τρανό κι ξεχωρ’στο για τ’ κόρητ’ τη Χρυσάνθη, το χίλια οχτακόσια κι ογδόντα πέντε’ ακόμα». Δηλαδή ως το 1885, που πάντρεψε τη θυγατέρα του Χρυσάνθη, ο Νικόλας Μάκρας, ταξίδευε στην Αυστραλία.
Ανεξάρτητα με τη ακρίβεια των χρονολογιών, βλέπουμε ότι σε όλο το 19ο αιώνα Λημνιακά ιστιοφόρα ταξίδευαν στην Αυστραλία. Συνεπώς δεν είναι απίθανο να άφησαν και Λημνιούς μετανάστες.
Και συνεχίζει ο κ. Καγιαλίκος:
«Εκτός από τον Κωνσταντή Μάκρα, ως το 1885 ταξίδευε στην Αυστραλία και ο γιος του Νικόλας, ο οποίος είχε τρία ιστιοφόρα. Την πληροφορία έχουμε από το Λεωνίδα Γεροντούδη, που ήταν εγγονός του Νικόλα, από την θυγατέρα του τη Χρυσάνθη. Αναφέρει επί λέξη: «όπου κι αυτός [δηλ. ο Νικόλας] στ’ Αυστράλια ταξίδευε ώσπου βρήκε γαμπρό τρανό κι ξεχωρ’στο για τ’ κόρητ’ τη Χρυσάνθη, το χίλια οχτακόσια κι ογδόντα πέντε’ ακόμα». Δηλαδή ως το 1885, που πάντρεψε τη θυγατέρα του Χρυσάνθη, ο Νικόλας Μάκρας, ταξίδευε στην Αυστραλία.
Ανεξάρτητα με τη ακρίβεια των χρονολογιών, βλέπουμε ότι σε όλο το 19ο αιώνα Λημνιακά ιστιοφόρα ταξίδευαν στην Αυστραλία. Συνεπώς δεν είναι απίθανο να άφησαν και Λημνιούς μετανάστες.
Ένας απ’ αυτούς ήταν ο Ελευθέριος Κανέλλος που το 1883 αποβιβάστηκε στη Μελβούρνη και δεν αποκλείεται να έφτασε με κάποιο από τα ιστιοφόρα του Νικόλα Γεροντούδη. Ήταν έφηβος και η πρώτη δουλειά του ήταν πλανόδιος πωλητής ψαριών με αλογόκαρο. Το 1901 ο ίδιος είχε ιδρύσει την εταιρεία «Lemnos & Co.» στο Μπρισμπέιν και εμπορευόταν στρείδια. Παράλληλα άλλαξε το όνομά του σε Tom Lemnos. Προφανώς αγγλοποίησε το «Ελευθέριος» μεταφράζοντάς το σε «Freedom», το οποίο στη συνέχεια απλοποίησε σε Tom. Όμως δεν άλλαξε τη θρησκεία του. Παρέμεινε φανατικός ορθόδοξος μέχρι το θάνατό του. Πέθανε σε ηλικία 106 ετών.
Στις αρχές του 20ου αιώνα υπήρχαν κάποιοι Λήμνιοι στην Άπω Ανατολή. Ένας απ’ αυτούς ο Στέργιος Ιωαννίδης από το Μούδρο το 1908 είχε ιδρύσει εμπορικό οίκο στο Τονκίνο της Κίνας, και επισκεπτόταν την Αυστραλία για αρκετά χρόνια. Όμως τα τελευταία του χρόνια έζησε στις Κάννες της Γαλλίας, όπου πέθανε το 1929. Δεν αποκλείεται όμως να υπήρξαν και κάποιοι που μετακινήθηκαν από τη ΝΑ Ασία προς Αυστραλία.
Ο ερχομός των Λημνίων στην Αυστραλία ήταν αραιός μέσα στον 19ον αιώνα, αλλά επιταχύνεται όμως με τον ξεριζωμό του Ελληνισμού της Μικράς Ασίας καθώς και αρκετών από την πολυπληθή Λημνιακή παροικία της Αιγύπτου.
Παρ όλες όμως τις δυσκολίες που αντιμετώπιζαν την εποχή εκείνη, η σκέψη τους πάντα γυρνούσε στην πατρίδα τους, όπως συμπεραίνουμε από την πληροφορία της παλιάς εφημερίδας «Λήμνος», σύμφωνα με την οποία το 1932 οι ολιγάριθμοι Λήμνιοι της Μελβούρνης συγκέντρωσαν και έστειλαν στο νησί 13 λίρες και 10 σελίνια για τα συσσίτια των απόρων και των προσφύγων.Ήταν οι Δημήτρης Στρατηγάκης, Τριαντάφυλλος Στρατηγάκης, Αθανάσιος Μαρμαράς, Ιωάννης Κατραμάδος, Ιωάννης Καραντώνης, Χρίστος Πανταζής, Θεόδωρος Τσόχας και Ιωάννης Γιαλούρης.
Λίγο αργότερα δημιούργησαν τον δικό τους φορέα που εξακολουθεί να είναι από τους πιο σημαντικούς της ομογένειας.Για πάνω από 30 χρόνια πρόεδρος της Λημνιακής Κοινότητας ήταν ο Θησέας Μαρμαράς, που πρωτοστάτησε και στην δημιουργία της ποδοσφαιρικής ομάδας «Ελλάς».
Στις αρχές του 20ου αιώνα υπήρχαν κάποιοι Λήμνιοι στην Άπω Ανατολή. Ένας απ’ αυτούς ο Στέργιος Ιωαννίδης από το Μούδρο το 1908 είχε ιδρύσει εμπορικό οίκο στο Τονκίνο της Κίνας, και επισκεπτόταν την Αυστραλία για αρκετά χρόνια. Όμως τα τελευταία του χρόνια έζησε στις Κάννες της Γαλλίας, όπου πέθανε το 1929. Δεν αποκλείεται όμως να υπήρξαν και κάποιοι που μετακινήθηκαν από τη ΝΑ Ασία προς Αυστραλία.
Ο ερχομός των Λημνίων στην Αυστραλία ήταν αραιός μέσα στον 19ον αιώνα, αλλά επιταχύνεται όμως με τον ξεριζωμό του Ελληνισμού της Μικράς Ασίας καθώς και αρκετών από την πολυπληθή Λημνιακή παροικία της Αιγύπτου.
Παρ όλες όμως τις δυσκολίες που αντιμετώπιζαν την εποχή εκείνη, η σκέψη τους πάντα γυρνούσε στην πατρίδα τους, όπως συμπεραίνουμε από την πληροφορία της παλιάς εφημερίδας «Λήμνος», σύμφωνα με την οποία το 1932 οι ολιγάριθμοι Λήμνιοι της Μελβούρνης συγκέντρωσαν και έστειλαν στο νησί 13 λίρες και 10 σελίνια για τα συσσίτια των απόρων και των προσφύγων.Ήταν οι Δημήτρης Στρατηγάκης, Τριαντάφυλλος Στρατηγάκης, Αθανάσιος Μαρμαράς, Ιωάννης Κατραμάδος, Ιωάννης Καραντώνης, Χρίστος Πανταζής, Θεόδωρος Τσόχας και Ιωάννης Γιαλούρης.
Λίγο αργότερα δημιούργησαν τον δικό τους φορέα που εξακολουθεί να είναι από τους πιο σημαντικούς της ομογένειας.Για πάνω από 30 χρόνια πρόεδρος της Λημνιακής Κοινότητας ήταν ο Θησέας Μαρμαράς, που πρωτοστάτησε και στην δημιουργία της ποδοσφαιρικής ομάδας «Ελλάς».
Σ. Χατζημανώλης
Πηγή: ΑΠΕ
Πηγή: ΑΠΕ
Με θάρρος
